Variantes patogénicas en BRCA2 en mujeres con cáncer de mama del Hospital Día Oncológico de Encarnación- Paraguay, período 2023
DOI:
https://doi.org/10.32635/2176-9745.RBC.2025v71n2.4962Palabras clave:
Neoplasias de la Mama/genética, Enfermedades Genéticas Congénitas, Gen BRCA2Resumen
Introducción: El cáncer de mama hereditario hace referencia a casos en donde la predisposición genética cumple un rol importante en su desarrollo. Las variantes genéticas heredadas, especialmente en los genes BRCA1 y BRCA2 aumentan de forma significativa el riesgo de contraer cáncer de mama, y en ciertos casos, cáncer de ovario. Objetivo: Determinar la prevalencia de dos variantes en el gen BRCA2 en mujeres con cáncer de mama que asisten al Hospital Día Oncológico de la ciudad de Encarnación. Método: Se realizó un estudio piloto observacional y descriptivo. La muestra estuvo conformada por mujeres de entre 18 y 50 años con diagnóstico de cáncer de mama, seleccionadas mediante un muestreo no probabilístico por conveniencia. Tras la obtención del consentimiento informado, se aplicaron cuestionarios y se obtuvieron muestras de sangre. Posteriormente, se llevaron a cabo técnicas de secuenciación genómica y análisis genético para la identificación de variantes en BRCA2. Resultados: Participaron 11 pacientes, con una media de edad de 39,45 años; 6 de ellas con antecedente familiar de primer grado de algún tipo de cáncer y la totalidad de las mismas diagnosticadas con cáncer de mama invasivo. Las dos variantes analizadas en el gen BRCA2 fueron, NM_000059.4: c.5351_5352insA y NM_000059.4: c.5681_5682insA. Conclusión: Las variantes de estudio no fueron detectadas en las 11 mujeres con cáncer de mama. Se requiere abarcar todo el gen BRCA2 para iniciar una base de datos de las variantes genéticas que circulan en la población itapuense.
Descargas
Citas
Organización Mundial de la Salud, Panamericana de la Salud [Internet]. Washigton, DC: OPAS; OMS; [sem data]. Día mundial contra el cáncer 2023: por unos cuidados más justos, 2023 [citado 2023 marzo 15]. Disponible en: https://www.paho.org/es/campanas/dia-mundial-contra-cancer-2023-por-unos-cuidados-mas-justos
Organización Mundial de la Salud, Organización Panamericana de la Salud [Internet]. Cáncer, 2024. [citado 2024 abr 25]. Disponible en: https://www.paho.org/es/temas/cancer
Ministerio de Salud Pública y Bienestar Social (PY)[Internet]. Asunción: MSPBS; ©2017. Al año se tiene un promedio de 300 nuevos casos de cáncer de mamas, 2022.[citado 2023 jul 10]. Disponible en: https://portal.ips.gov. py/sistemas/ipsportal/noticia.php?cod=747
Fernández TA, Reigosa YA. Cáncer de mama hereditario. Comunidad Salud. 2016;14(1):52-60.
Organización Mundial de la Salud. Programas Nacionales de Control contra el cáncer. Políticas y pautas para la gestión [Internet]. 2 edición. Genebra: OMS; 2004. [citado 2024 abr 25]. [Disponible en: https://www3.paho.org/hq/dmdocuments/2012/OPS-Programas-Nacionales-Cancer-2004-Esp.pdf
Organización Mundial de la Salud, Organización Panamericana de la Salud [Internet]. Cáncer de mama, 2023 [citado 2024 feb 25]. Disponible en: https://www.paho.org/es/temas/cancer-mama
Rosado-Jiménez L, Mestre-Terkemani Y, García-Aliaga Á, et al. Variantes genéticas recurrentes y priorización de variantes de significado clínico desconocido asociadas al síndrome de cáncer de mama y ovario hereditario en familias de la Región de Murcia. Adv Lab Med. 2023;4(3):288-97. doi: https://doi.org/10.1515/almed-2023-0032 DOI: https://doi.org/10.1515/almed-2023-0032
Nanda R. Genetic testing in an ethnically diverse cohort of high-risk women: a comparative analysis of BRCA1 and BRCA2 mutations in American Families of European and African Ancestry. JAMA. 2005;294(15):1925-33. doi: https://doi.org/10.1001/jama.294.15.1925 DOI: https://doi.org/10.1001/jama.294.15.1925
Angeli D, Salvi S, Tedaldi G. Genetic predisposition to breast and ovarian cancers: how many and which genes to test? Int J Mol Sci. 2020;21(3):1128. doi: https://doi. org/10.3390/ijms21031128 DOI: https://doi.org/10.3390/ijms21031128
Cerretini R, Mercado G, Morganstein J, et al. Germline pathogenic variants in BRCA1, BRCA2, PALB2 and RAD51C in breast cancer women from Argentina. Breast Cancer Res Treat. 2019;178(3):629-36. DOI: https://doi.org/10.1007/s10549-019-05411-9
Organización Mundial de la Salud, Organización Panamericana de la Salud. Planificación: Cómo mejorar el acceso a la atención para el cáncer de mama [Internet]. Genebra: OMS; OPAS; 2022. [citado 2024 feb 25]. Disponible en: https://www3.paho. org/hq/dmdocuments/2015/planificacion-mejorar-acceso.pdf
Primer3 [Internet]. Versión 4.1.0. Cambridge: Whitehead Institute for Biomedical Research; ©1996-2019. [citado 2024 feb 20]. Disponible en: https://primer3.ut.ee/
Wizard® Genomic DNA Purification Kit Technical Manual [Internet]. São Paulo: Promega Corporation; ©2025. [citado 2024 feb 20]. Disponible en: https://worldwide.promega.com/resources/protocols/technical-manuals/0/wizard-genomic-dna-purification-kit-protocol/
Bioedit [Internet]. Versión 7.7. [sem local]: Informer Technologies, Inc.; ©2025. [citado 2024 feb 20]. Disponible en: https://bioedit.software.informer.com/
PureDireX. Genomic DNA Isolation Reagent Kit [Internet]. [Sem Local]: QIAGEN; 2022. [citado 2024 feb 20]. Disponible en: https://www.bio-helix.com/uploads/product_ file/file/411/PureDireX_Protocol_PDR05-0100.pdf
BLASTN [Internet]. Versión 2.16. Bethesda: NCBI; 2023. [citado 2024 feb 20]. Disponible en: https://blast. ncbi.nlm.nih.gov/Blast.cgi
DnaSP v6 [Internet]. Barcelona: Universitat de Barcelona; 2018. [citado 2024 feb 20]. Disponible en: http://www. ub.edu/dnasp/downloadTv6.html
Adaniel C, Salinas F, Donaire J, et al. Non-BRCA1/2 variants detected in a high-risk chilean cohort with a history of breast and/or ovarian cancer. J Glob Oncol. 2019;5:1-14. DOI: https://doi.org/10.1200/JGO.18.00163
Costa E, Silva Carvalho S, Cury N, et al. Germline variants in DNA repair genes associated with hereditary breast and ovarian cancer syndrome: analysis of a 21 gene panel in the Brazilian population. BMC Med Genomics. 2020;13(1):21. doi: https://doi.org/10.1186/s12920-019-0652-y DOI: https://doi.org/10.1186/s12920-019-0652-y
Zayas O, Campos L, Lugo J, et al. Analysis of the pathogenic variants of BRCA1 and BRCA2 using next-generation sequencing in women with familial breast cancer: a case–control study. BMC Cancer. 2019;19(722):1-8. doi: https://doi.org/10.1186/s12885-019-5950-4 DOI: https://doi.org/10.1186/s12885-019-5950-4
Alvarez J. Análisis de mutaciones en BRCA1 Y BRCA2 asociadas al cáncer de mama [Internet]. 2016 [citado 2024 feb 20]. Disponible en: https://digital.csic.es/bitstream/10261/164963/1/BRCAmuta.pdf
González Ortega JM, Morales Wong MM, López Cuevas Z, et al. Factores pronósticos del cáncer de mama. Rev Cubana Cir. 2024;50(1):130-38.
Depolo J. ¿Es hereditario el cáncer de mama? Breast Cancer [Internet]. 2024 [citado 2024 dic 15]. Disponible en: https://www.breastcancer.org/es/riesgo/factores-riesgo/genetica
Rubio S, Pacheco R, Gómez A, et al. Secuenciación de nueva generación (NGS) de ADN: presente y futuro en la práctica clínica. 2020;61(2):1. doi: https://doi.org/10.11144/Javeriana.umed61-2.sngs DOI: https://doi.org/10.11144/Javeriana.umed61-2.sngs
Descargas
Publicado
Cómo citar
Número
Sección
Licencia
Os direitos morais e intelectuais dos artigos pertencem aos respectivos autores, que concedem à RBC o direito de publicação.

Esta obra está bajo una licencia internacional Creative Commons Atribución 4.0.